Nghệ thuật sắp đặt trong kiến trúc

Đâu là ranh giới giữa nghệ thuật và thiết kế? Nếu “chức năng” là từ xuất hiên trong suy nghĩ và rồi nhiều tác phẩm nằm ở đâu đó trong vùng xám giữa hai thái cực. Có thể tác phẩm xuất sắc nhất lại thuộc về nhiều lĩnh vực kiến trúc, nội thất, và nghệ thuật sắp đặt - những tác phẩm này tương tác lẫn nhau và trong một không gian phức hợp nhưng vẫn mang giá trị thẩm mĩ và những trải nghiệm hơn là một chức năng duy nhất.

The Dollhouse vốn là một nhà ở nông thôn bình thường 2 tầng, bị bỏ rơi hàng thập kỷ trước nhưng lại gây chú ý bởi sự nguyên vẹn của đồ đạc, nội thất. Tuy nhiên, mỗi nghệ sĩ lại có một mường tượng khác nhau về chức năng của ngôi nhà bỏ hoang này - một cách ngoa dụ về sự “đóng băng” không gian nội thất trước thời gian.

Điều gì biến đổi một không gian bình thường thành một cái gì đó lôi cuốn hơn cho người làm công làm việc cực nhọc trong văn phòng ngày qua ngày? Một cách để tạo cảm hứng cho không gian là bằng nghệ thuật. Một sự trình diễn kiến trúc dạng bùng nổ của nguồn sáng ở sân trong trung tâm của công trình văn phòng này mà vẫn mang lại sự hấp dẫn thị giác ở mọi góc nhìn.

Không có một lý lẽ để một công trình sắp sập thành bỏ đi vô vị, ít nhất thì nó là trên quan điểm của năng khiếu nghệ thuật như ta thấy ở tác phẩm nghệ thuật sắp đặt với ngôi nhà nổ này. Không đơn thuần là một cái gì đó để người xem đứng tròn mắt ngạc nhiên, thiết kế lôi cuốn khách tham gia, cho phép người xem có thể di chuyển xuyên qua xoáy lốc tới phía bên kia.

Trong khi sự sắp đặt trong kiến trúc địa điểm các công trình như một tổng thể hay riêng lẻ từ bên ngoài, số khác tái tạo từ không gian hiện có để tạo sự trải nghiệm trong nội thất. Một nhóm nghệ sĩ lấy những công trình bị bỏ hoang sau bão Katrina và thổi sức sống mới cho cấu trúc hoang vắng này.

Những người đọc bình thường có thể nhận ra tác phẩm của Robbie Rowlands, một hoạ sĩ sắp đặt với những cái nhìn đa chiều về thế giới kiến trúc và thiết kế đô thị. Những tác phẩm đề cập trực tiếp hoặc gián tiếp phá bỏ những quy ước thông thường với diện mạo công trình, bóc, uốn, vặn theo những cách khác thường.

Những bức tường định nhĩa không gian trong công trình và xác nhận quy ước địa điểm trong quan niệm công trình truyền thống. Nghệ sĩ này vào không gian nội thất hiện trạng và thêm vào đó những chi tiết biến không gian quy ước thành những thiết kế nội thất ngược đời.

-->đọc tiếp...

Peter Zumthor đoạt giải thưởng Pritzker 2009

Peter Zumthor, kiến trúc sư tới từ Thụy sĩ đã được lựa chọn trở thành người đạt giải thưởng kiến trúc danh giá Pritzker. Một buổi lễ trang trọng nhằm công bố vị trí danh tiếng trong ngành kiến trúc này sẽ được tổ chức vào ngày 29 tháng 5 năm 2009 tại Buenos Aires, Argentina , cùng với đó sẽ là một phần thưởng 100, 000 USD và huy chương sẽ trao tặng cho ông.

Mặc dù hầu hết các tác phẩm của ông đều tại Thụy sĩ , ông cũng thiết kế các công trình tại Đức, Áo, Hà lan, Anh, Tây ban nha, Na uy, Phần lan và Mỹ. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là tại Vals, Thụy sĩ – Phòng tắm nước nóng, công trình này được báo chí đánh giá là “tuyệt tác của tác giả”. Còn công trình được các nhà phê bình ca ngợi lại là Nhà nguyện Field Chapel dành cho thánh Nikolaus von der Flüe gần Cologne của Đức. Ban giám khảo cho rằng không chỉ những tác phẩm trên mà ông còn có tác phẩm Bảo tàng Kolumba tại Cologhe, tác phẩm được đánh giá là “tác phẩm đương đại gây sửng sốt nhưng lại cũng thực sự xoa dịu được các tầng lớp lịch sử của nó

Trong tuyên bố lựa chọn của ban giám khảo, Thomas J. Pritzker, chủ tịch của tổ chức The Hyatt Foundation nhắc lại tuyên dương của ban giám khảo, “Peter Zumthor là một bậc thầy kiến trúc được thừa nhận bởi các đồng nghiệp trên khắp thế giới bởi các tác phẩm hội tụ, không khoan nhượng và kiên định mạnh mẽ ” và ông nói thêm, “Tất cả các công trình của Peter Zumthor đều biểu hiện mạnh mẽ và vựơt thời gian. Ông có một tài năng hiếm thấy trong việc kết hợp các suy nghĩ nghiêm túc rõ ràng với các kích thước đầy chất thơ, tạo nên các tác phẩm gây cảm hứng bất tận”

Trong phần bày tỏ được thể hiện trong cuốn sách của mình, Zumthor nói, suy nghĩ về Kiến trúc, “Tôi tin rằng kiến trúc ngày nay cần phải thể hiện được nhiệm vụ và khả năng vốn đã thuộc về nó. Kiến trúc không phải là cỗ xe hay một biểu tượng mà không thuộc về sự cần thiết của nó ”

Phòng tắm nước nóng, Vals, Switzerland (Photographer: Margherita Spiluttini)

Trong một xã hội mà tôn vinh cái không cần thiết, Kiến trúc có thể đưa đến một sự đối lập, phản ứng lại cac sự phí phạm của hình thức và ý nghĩa, và nó sẽ cất tiếng nói riêng của mình lên. Tôi tin rằng ngôn ngữ của kiến trúc không phải là một đòi hỏi cho một phong cách cụ thể. Mọi công trình được xây dựng cho một chức năng cụ thể, tại một nơi chốn cụ thể và cho một xã hội cụ thể. Công trình của tôi cố gắng trả lời được các câu hỏi xuất hiện trong thực tế giản đơn, chính xác và thực tế như chính bản thân nó.”

Kolumba - Erzbischöfliches Diözesanmuseum, Cologne, Germany (Photographer: Sasha Cisar)

Chủ tịch giám khảo giải thương Pritzker, The Lord Palumbo nói thêm về lời tuyên dương: “Zumthor có một khẳ năng sắc bén trong việc tạo nên các địa điểm mà dường như hơn cả một công trình đơn thuần. Kiến trúc của ông ta thể hiện một sự tôn trọng trước nhất với địa điểm, sự kế thừa của văn hóa bản địa và các bài học vô giá từ lịch sử kiến trúc” ông nói thêm “Trong đôi bàn tay thành thạo của Zumthor, như trong đôi tay của một người thợ lành nghề, vật liệu từ sỏi đá cho tới kính phun cát được sử dụng một cách đặc biệt mà tôn lên vẻ đẹp đặc trưng cảu chúng, tất cả đều trong buổi lễ dành cho kiến trúc của sự vĩnh cửu”.

Kolumba - Stitched Panorama of Interior (Photographer: Sasha Cisar)

Zumthor, khi được báo là đã dành giải thưởng Pritzker 2009 đã nói, “Được trao giải thưởng Prizker là một sự ghi nhận tuyệt vời cho quá trình hành nghề 20 năm trong ngành kiến trúc của chúng tôi. Khối lượng công việc nhỏ bé cũng như chính sự chúng tôi được ghi nhận trong giới làm nghề là niềm tự hào và cũng đem đến sự hi vọng cho các đồng nghiệp trẻ đang phấn đấu cho các tác phẩm chất lượng, và nó trở nên rõ ràng hơn bao giờ mà không cần tới một sự đề bạt đặc biệt nào. ”

Việc Zumthor trở thành người đọat giải đánh dấu lần thứ hai trong 3 thập kỷ của giải thưởng Prizker, nước Thụy sĩ có kiến trúc sư nằm trong danh sách giả thưởng. Vào năm 2001, Jacques Herzog và Pierre de Meuron cũng đã được vinh danh.

Saint Benedict Chapel, Sumvitg, Switzerland (Photographer: Rory Hyde)

Mục tiêu của giải thưởng này là nhằm hằng năm vinh danh một kiến trúc sư đang còn sống , người mà các công trình đã xây của họ biểu hiện rõ các tố chất ( tài năng, tầm nhìn và sự cam kết ), mà tạo nên các đóng góp phù hợp, quan trọng cho nhân loại và môi trường xây dựng thông qua nghệ thuật kiến trúc.

-->đọc tiếp...

Ken Maher nhận giải thưởng KTQG của Australia

Với những cống hiến trong việc ‘định hình cảnh quan tự nhiên và cảnh quan văn hóa’, tạo ra một trong số những ‘không gian công cộng có tính biểu tượng’ nhất của thành phố và ‘đảm bảo thiết kế tốt nhất trong tất cả những tòa nhà trên ba tầng’, kiến trúc sư Ken Maher đã được trao Giải thưởng Kiến trúc hàng đầu quốc gia của Australia của Học viện Kiến trúc của Australia năm 2009 Giải thưởng Gold Medal giành cho Kiến trúc

Với vai trò đại diện danh dự tại lễ kỷ niệm tại Sydney, Chủ tịch Học viện kiến trúc Australia, Howard Tanner đã nói rằng ông rất vinh dự khi được công bố một kiến trúc sư nổi tiếng, kiến trúc sư cảnh quan và người chủ trương thiết kế đô thị Giáo sư Ken Maher của HASSELL đã giành giải thưởng Gold Medal năm 2009.

Người giành giải thưởng Gold Medal dành cho kiến trúc của Hiệp hội Kiến trúc Australia năm 2009: Ken Maher

Về kiến trúc, Ken Maher nổi tiếng với hơn 38 năm sáng tạo ra hàng loạt những dự án nổi bật ở Sydney, Canberra, Adelaide, Brisbane, Trung Quốc và Melbourne. Chỉ riêng ở Sydney, các dự án của ông gồm có dự án cải tạo công viên Luna ở phía Bắc Sydney, bể bơi Olympic phía Bắc Sydney, nhà ga Olympic ở Homebush, các tòa nhà của học viện Nghệ thuật quốc gia (NIDA), và tuyến đường sắt mới Epping Chatswood. Ở nước ngoài, ông đã đưa ra ý tưởng về một trung tâm thành phố bền vững mới được cải tiến ở Chiết Giang,Trung Quốc và đứng đầu nhóm thiết kế một ga tàu điện ngầm mới ở Singapore. Ở Melbourne, ông đang thiết kế một nơi làm việc mới vô cùng rộng rãi cho Ngân hàng ANZ ở khu Docklands.

Nhà hát Canberra, Ảnh: Patrick Bingham Hall

Quan trọng không kém, ông còn được biết đến là người chủ trương cho việc ‘cam kết’ và hợp tác về kiến trúc, điều hành một trong những văn phòng lớn nhất của Australia, là người đóng góp chủ yếu cho những cuộc thi hàng đầu về thiết kế đô thị tại các bang và trên cả nước Úc. Ông có công trong việc giới thiệu Chính sách Quy hoạch Môi trường Quốc gia (SEPP) 65 ở New South Wales (NSW), tài liệu về mẫu thiết kế nhà dân và việc sử dụng ban thẩm tra thiết kế để nâng cao sự phát triển trên khắp Sydney.

Khi trao giải thưởng này, ông Tanner đã nói rằng Hội đồng giám khảo Gold Medal hoàn toàn tin tưởng Ken “đã xuất sắc trong tất cả mọi lĩnh vực”. Nhận xét của hội đồng giám khảo đã được trích lại: “Nhiều kiến trúc sư thảo luận về những vấn đề của công chúng, nhưng rất ít người có thể lái những thay đổi theo hướng tích cực và có tính chất xây dựng như Ken Maher. Là chủ tịch Ủy ban Tư vấn Thiết kế Đô thị của NSW Premier, ông đã giải quyết vấn đề cần dàn xếp những vấn đề phức tạp giữa chính phủ và các bên liên quan mật thiết một cách hiệu quả. Kết quả chính là chính sách quy hoạch môi truờng quốc gia SEPP 65, thể hiện sự tâm huyết của một kiến trúc sư với những dự án lớn về phát triển khu dân cư và việc đảm bảo các điều kiện về thiết kế cũng như tác động của công trình đến môi trường.

Bãi đỗ xe Fox Studios, Ảnh : Patrick Bingham Hall

Kỉ niệm lần thứ 49 và được trao giải hàng năm từ năm 1960, Gold Medal là giải thưởng kiến trúc cao nhất ghi nhận sự đóng góp nổi bật của các kiến trúc sư đã thiết kế hay điều hành những tòa nhà chất lượng cao, hay người đã tạo ra những công trình khác biệt đóng góp cho sự tiến bộ của kiến trúc. Những người được nhận giải gần đây là những kiến trúc sư có thành tích xuất sắc như Richard Johnson, Kerry Hill, Glenn Murcutt, Jørn Utzon, Gregory Burgess, Keith Cottier, Brit Andresen và Peter Corrigan.

Học viện Nghệ thuật Quốc gia (NIDA), Ảnh: Patrick Bingham Hall

Những ngưởi Australia nổi tiếng ca ngợi giải thưởng của giáo sư Maher gồm có Thị trưởng Sydney Bà Clover Moore, nguyên giám đốc của NIDA- John Clark và người từng là quản lý NIDA- Elizabeth Butcher. Bà Moore đã nói: “Rất ít kiến trúc sư ở Sydnay có được nhiều công trình phục vụ cộng đồng đạt nhiều giải thưởng và các dự án đô thị như Ken Maher. Tôi đã biết Ken hơn 10 năm và đã quan sát với 1 sự ngưỡng mộ đối với hoạt động thầm lặng nhưng rất thông minh trong việc định hình cảnh quan văn hóa và phong cảnh tự nhiên của Sydney.” Bà cũng nói thêm rằng: ” Khi viết bài này, tôi nhớ về buổi nói chuyện của Ken Maher tại thành phố vào năm 2006, có tên Sustaining Sydney (Sydney bền vững), khi đó ông đã phác thảo ra 6 đề xuất cho việc tạo ra một thành phố bền vững trong tương lai. Tất cả 6 đề xuất đó hiện đã được xác định rõ ràng trong Tầm nhìn Sydney bền vững năm 2030 của thành phố. Kent có sự am hiểu vững vàng trong những vấn đề lớn trong việc định hình 1 thành phố và ông có ảnh hưởng đến các thành phố vượt ra khỏi giới hạn của một chuyên gia thông thường.”

Bể nơi Olympic phía Bắc Sydney, Ảnh: Patrick Bingham Hall

Đối với cống hiến của ông đối với tòa nhà NIDA, bà Butcher và ông Clark đã nói: “Không ai là không thừa nhận rằng đóng góp to lớn của Ken với kiến trúc Australia cũng như kiến thức và vốn hiểu biết vô cùng rộng lớn của ông. Tuy nhiên chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng các thế hệ nghệ sĩ sân khấu trẻ hiện tại và tương lai được đào tạo tại NIDA đều nợ ông 1 lời cảm ơn. Chúng tôi tin tưởng rằng những người khác cũng sẽ đồng ý với nam diễn viên Ralph Fiennes, người đã miêu tả nhà hát Parade của Ken ở NIDA là một nhà hát tuyệt vời nhất mà ông từng được làm việc tại đó.”

Khi bình luận về thiết kế trụ sở ANZ mới tại Melbourne, Chris Carolan của Bovis Lend Lease đã nói: “Trong một vài năm gần đây, nhóm thiết kế và tôi ở Lend Lease đã rất vinh dự được cộng tác cùng Ken và Hassell trong một tòa nhà văn phòng mới cho ANZ ở bờ sông Yarra ở cảng Victoria của Melbourne. Dự án này sẽ đuợc hoàn thành vào cuối năm nay. Nó sẽ là một trong những tòa nhà văn phòng hiện đại nhất và được thân thiện nhất với môi trường. Đây sẽ là công trình tuyệt vời nhất của Ken Maher, đáp lại niềm tin mà nhiều người đặt nơi ông bởi khả năng đưa tham vọng của họ thành hiện thực.”

Nhà ga Olympic Park, Ảnh : Patrick Bingham Hall

Ken Maher đã làm việc tại Úc và nhiều nước khác thế giới từ sau khi tốt nghiệp trường đại học NSW vào năm 1970 với huy chương hạng nhất và Giải thưởng RAIA dành cho thiết kế. Sau đó ông tiếp tục hoàn thành khóa học sau đại học về kiến trúc cảnh quan và nghiên cứu về môi trường.

Các dự án của ông đã giành được những giải thưởng có uy tín gồm có giải thưởng học viện Merit, Canberra Medallion năm 1988, giải thưởng kiến trúc Lachlan Macquarie National năm 1995, giải thưởng Sir Zelman Cowen năm 1998, Sulman Medals năm 1998 và 2002, và giải thưởng cho kiến trúc sư cảnh quan của học viện quốc gia Australia. Ông đã giành chiến thắng trong nhiều cuộc thi trong nước và quốc tế, là một thành viên hội đồng giám khảo thiết kế được coi trọng và là giảng viên môn thiết kế. Hiện tại ông là giáo sư kiến trúc tại trường đại học NSW và thường xuyên có những bài viết về kiến trúc.

Thiết bị trụ sở Westpac Place, Sydney, Ảnh: Tyrone Branigan

Giáo sư Mahner sẽ đi vòng quanh Australia trong hơn sáu tháng sắp tới để nói về những trải nghiệm của ông và về kiến trúc. Chuyến đi này sẽ được người đồng sáng lập chính của Học viện, Thép BlueScope tài trợ. Ông sẽ nói chuyện ở Melbourne vào thứ hai 11/5; Canberra - thứ tư 13/5; Hobart - thứ năm 2/7; Adelaide - thứ tư 26/8; Perth - thứ năm 27/8; Brisbane -thứ hai 5/10; Darwin -thứ tư 7/10. , Ông sẽ trình bày bài diễn thuyết về AS Hook ở Sydney vào cuối tháng 10.

Một số công trình của Ken Maher:

NSW - Sydney: Bể bơi Olympic phía Bắc Sydney; Nhà ga Olympic Park; Học viện nghệ thuật quốc gia(NIDA); Quán cà fê và quảng trường Chifley; Bãi đỗ xe Fox Studios; Đường chuyển tiếp Liverpool/Parramatta; Ngân hàng Deutsche (của Foster and Partners); công viên công cộng Victoria, Zetland; quy hoạch tổng thể Cooks Cove, Sydney; Dự án thể hiện chiến lược Sydney bền vững 2030, Tòa nhà văn phòng, Phố 2 Fitzwilliam, Parramatta; Trang bị trụ sở Westpac, Sydney; Tuyến đường sắt Epping Chatswood; Parramatta Civic Place, Sydney.

ACT: Bệnh viện Bruce Psychiatric, Nhà hát Canberra.

SA: Quy hoạch tổng thế bờ sông Precinct; Tầm nhìn trung tâm Port Adelaide và Khung thiết kế đô thị, Kết cấu bờ sông Promenade Shade, Quy hoạch tổng thể trường đại học Adelaide, Tầm nhìn trung tâm Port Adelaide và Khung thiết kế đô thị.

VICTORIA: Trụ sở ANZ, Docklands.

QUEENSLAND: Khu đô thị Kelvin Grove, Ý tưởng thiết kế đô thị Northbank.

WA: Tháp BHP, Perth, Nghiên cứu thiết kế đô thị trung tâm văn hóa; Riverside Project, Waterfront Common và Hillside Precinct, Perth; Nhà ga Perth Metrorail William St & Esplanade, Perth

TRUNG QUỐC: Mở rộng thành phố Ningbo and Trung tâm thành phố mới; Cuộc thi thiết kế trung tâm triển lãm Thiên Tân;

ẤN ĐỘ: Trụ sở ANZ, Bangalore, Ấn Độ

SINGAPORE: 4 nhà ga dưới lòng đất, Singapore Circle Line

Bên cạnh những dự án này, HASSELL đã thực hiện những công trình chính ở tất cả các bang của Australia và có ảnh hưởng ở Châu Á.

Hội đồng giám khảo Gold Medal 2009, Chủ tịch học viện kiến trúc quốc gia Howard Tanner, Cựu chủ tịch Alec Tzannes, Richard Johnson, người giành Gold Medal năm 2008 cùng 2 kiến trúc sư nổi tiếng Elizabeth Watson-Brown và Greg Howlett.

-->đọc tiếp...